Tijdens de restauratie-werkzaamheden aan het kerkgebouw van de Johannes De Doper
in Grootebroek kwam een zeer opmerkelijk feit
aan het licht.
In het kleine torentje bleek een klokje te hangen
met de letters:
PETIT ET FRITSEN ME FUNDERUNT
(PETIT en FRITSEN hebben mij gegoten)
en het jaartal 1927.
Deze klok is dus van vóór de oorlog en heeft de klokkenvordering in de oorlog overleefd.
Over het hoe&waarom hiervan is weinig bekend. Maar bijzonder is het wel.
De Duitsers waren in de jaren 1942 – 1943
naarstig op zoek naar alles wat koper of brons was om kanonnen te gieten. Het kerkbestuur kreeg op 16 december 1942 een brief van de bezetter dat de klokken gevorderd zouden worden. Zo werd onze kerk op 16 maart 1943 van haar grote klok van 510 kg uit de toren beroofd en nog een kleinere klok van 90 kg onderging hetzelfde lot.
Onze Klok heeft een diameter van 64 cm is gestemd in e2 en weegt 140 KGNavraag bij degenen die leefden in de tijd van de klokkenvordering bracht tot nog toe geen licht in de zaak . Was het te moeilijk om deze te bereiken? Waarom is hij niet meegenomen in de lijst van monumentale klokken die reeds vanaf 1938 werd bijgehouden?
Volgens een inventarisatie van het Rijksbureau van Monumentenzorg, in samenwerking met de Nederlandse Klokken- en Orgelraad (gekoppeld aan de administratie van de firma P. Meulenberg te Heerlen in opdracht van de bezetter) zijn op dezelfde dag ook twee klokken geroofd uit de toren van de Protestantse kerk. Een grote uit het jaar 1890 van 497 kg, en een van 89 kg. Beide werden afgevoerd naar Duitsland.
De Duitsers lieten zelfs het klooster van de Zusters van Liefde niet met rust.
Op 11 juni 1943 roofden zij uit hun kapel aan de Zesstedenweg nog een klokje van 27 kg. Deze (kleinere) zusterklok van de klok in het apsis-torentje - ook gegoten bij Petit en Fritsen in 1927 - werd getransporteerd naar Amsterdam. Deze klok werd wél vermeld in de voornoemde inventarisatie .
Rein Deen wist zich te herinneren dat er een vrachtwagen op het Kerkplein heeft gestaan waar de grote luiklokken in getakeld werden . Dit onder gemor van de mensen en onder het prevelen van een gedicht wat inhield dat je met kanonnen gemaakt van kerkklokken geen oorlog kan winnen.
Cor Koomen wist zich te herinneren dat hij (6 jaar oud) vanuit de 'Pukkie-school' naast de Maria school aan de Raadhuislaan de klokken zag afdalen vanaf de zuidkant van de Hervormde Kerktoren.
Op de klok een staande Duitse militair!
De mensen waren zeer ontdaan door deze roof. In een tijd van gecensureerde kranten en met het verder ontbreken van eerlijke berichtgeving waren in het dorp de wildste geruchten in omloop.
Wat was er waar en wat was niet waar. Het klokgelui was toch een vorm van verbinding met elkaar.
 |
| klik op de afbeelding voor een vergroting |
In deze tijd met radio en tv en mobiel telefoons kunnen we de functie van de klok toentertijd nauwelijks meer voorstellen:
tijds-indicator en brenger van heugelijk en droevig nieuws.
Maar ook werden de klokken geluid bij gevaar voor brand of overstromingsgevaar. Nu was er alleen stilte en onzekerheid
op het eind van
de angstige oorlogstijd.
Er was sprake van dat de Grootslagpolder ook eventueel geïnundeerd zou worden: een angst voor alle tuinders en alle andere inwoners !!
Het eerste wat na de oorlog dan ook werd gedaan was om zo snel mogelijk weer klokken te verkrijgen voor de kerk.
Als Parochieraad hebben we gemeend te moeten proberen een en ander weer in werkende staat te brengen , met moderne radiografische middelen maar nog wel bediend door de originele koperkleurige drukknop. We zullen er prudent gebruik van gaan maken en overlast te beperken.
Het geschatte bedrag voor restauratie van het klokkentorentje en inwerkingstelling klokje is € 18.000.
Een gift is welkom op bankno NL95 RABO 0117 6003 69 t.n.v. Joh. De Doper
onder vermelding van "restauratie klokkentorentje".
Onze Parochiegemeenschap is ANBI geregistreerd en dus is uw gift aftrekbaar van de belasting.
Bij elke zoveelste mille aan binnengekomen gelden
laten we het klokje om 14.00 zondags luiden.
Wanneer? Dat zullen we nader communiceren
via internet en lokale krant.
Want gelukkig zijn er nu meerdere communicatiemiddelen
dan in die naargeestige oorlogstijd.
Gerard Sijm en Nico Nieuwendijk Nieuwendijk
(oud-huisarts en oud-Edammer)
https://johannesdedopergrootebroek.nl
https://johannesdedopergrootebroek.nl/actueel
Klokkenvorderingen of, wat minder welwillend geformuleerd, klokkenroof, is een gebruik dat al minstens tot het begin van de 15e eeuw teruggaat. Het opeisen van de torenklokken ten tijde van
.........................lees meer op: https://nl.wikipedia.org/wiki/Klokkenvordering
